İşçinin özel sektörde doğum izni hakkı, İş Kanunu’nun 74. Maddesinde ‘’analık halinde çalışma ve süt izni’’ başlığında düzenlenmiştir. Buna göre kadın işçiler;
- Doğumdan önce 8(gebelik izni) ve doğumdan sonraki 8(doğum izni) haftadan toplamda 16(analık izni) hafta izinlidir. Yani özel sektörde doğum izni süresi, doğumdan sonraki 8 haftadır.
- Çoğul gebelik durumunda doğumdan önceki bu izin süresine 2 hafta daha eklenecektir.
- Ancak eğer ki işçi isterse ve sağlık durumu müsaitse, doktor onayı ile doğumdan önceki 3 haftaya kadar çalışması mümkündür.
- Böyle bir durumda kadın işçinin çalıştığı süreler, doğum sonrası sürelere eklenecektir.
- Eğer ki işçi erken doğum yapmışsa, doğumdan önceki kullanamadığı izin süreleri doğumdan sonraki izin sürelerine ilave edilecektir.
- Burada belirtilen sürelerin, işçinin sağlık durumuna göre hekim raporu ile arttırılması mümkündür.
- İşverenin, gebelik dönemindeki kadın işçiye periyodik kontroller için ücretli izin vermesi gerekmektedir. Hekim raporu ile gerekli görüldüğü takdirde, hamilelik dönemindeki kadın işçinin sağlığına daha uygun hafif işlerde çalışması gerekmektedir. İşveren, böyle bir durum nedeniyle işçinin ücretini düşüremez.
- Özel sektör çalışanı kadın işçi, 16 haftalık analık izni(çoğul gebelikte 18) süresinden sonra isterse 6 aya kadar ücretsiz olarak izin alabilecektir.
Doğum izni süresince kadın işçiye işvereni yerine maaş ödemesini SGK yapacaktır. Bu ücretin adı geçici iş göremezlik ödeneğidir. Yazımızın devamında açıklanmıştır.
Süt İzni
Özel sektörde doğum izni konusundan sonra özel sektörde süt iznine değinmek gerekir. Yasanın 74. Maddesine göre;
Kadın işçilere, 1 yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam 1 saat 30 dakika süt izni verilecektir. Bu süreyi çalışma saatleri arasında nasıl kullanacağını işçi seçecektir. Bu 1 saat 30 dakikalık süre de çalışma süresinden sayılacaktır.
Özel Sektörde Doğum İzni Kaç Gün
Yasaya göre özel sektörde doğum izninin 8 hafta olduğunu belirtmiştik. Bu sürelere göre kadın işçinin doğumdan önce 56 gün gebelik izni, doğumdan sonra 56 gün doğum izni vardır. Yani toplamda 112 günlük bir analık izni söz konusudur.
Doğum Halinde Geçici İş Göremezlik Ödeneği
Analık halinde özel sektörde sigortalı olan işçiye geçici işe göremezlik ödeneği verilecektir. Bunun için 4/a veya 4/b statüsündeki sigortalıların;
- İşçinin izin süresi başladığında sigortalı olması gerekmektedir.
- Doğum tarihinden önceki 1 yıl içerisinde 90 gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olmalıdır
- İşçinin çalışmıyor olması gerekmektedir.(İzin sürelerinde)
- Doğumun gerçekleşmiş olması gerekmektedir.
Özel sektörde doğum izni alan işçiye, 8 + 8 = 16 haftalık bir süre için geçici iş göremezlik ödeneği verilecektir.(Çoğul gebelikte 18 hafta)
İşçinin Özel sektörde Doğum İzni Süresinin Kıdemine Etkisi
Yargıtay’a göre kadın işçinin doğum izni süresi çalışılmış gibi kabul edilecektir. Yani izinli sürelerde de işçinin kıdem süresi ilerlemeye devam edecektir.
Av. Emre ACUN
UYARI: Bu sitedeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Avukat Emre ACUN‘ a ait olup izinsiz olarak kopyalanamaz veya yayınlanamaz. Ancak okuyucularımızın, makale ve diğer içeriklerimizi dilekçelerinde kullanmaları serbesttir.
