İşçinin maaşının geç ödenmesi veya düzensiz maaş ödemesi, tarafların iş sözleşmesi ile kararlaştırdıkları ödeme gününde maaşın ödenmemesi durumudur. İş sözleşmesinde maaş günü yazılı olmasa dahi işverenin rutin olarak maaşı ödediği gün maaş günüdür. İşverenin maaşı düzensiz veya geç ödemesi nedeniyle çalışmaktan kaçınma hakkı, fesih hakkı, düzensiz maaş ödemesi tazminat hakkı gibi hakların doğması için belirli şartların mevcut olması gerekir. Öyleyse 4857 sayılı İş Kanununa göre maaşı geç veya düzensiz ödenen işçinin hakları nelerdir?
Çalışmaktan Kaçınma Hakkı
İş Kanunun 34. Maddesi gereğince işçinin maaşının ödeme gününden itibaren 20 gün içinde mücbir bir sebep olmadan ödenmemesi halinde işçi çalışmaktan kaçınabilir. Yasaya göre işçinin iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınması, topluca yapılsa dahi grev sayılmaz. Ancak bunun için işçilerin kişisel olarak iş bırakmaya karar vermesi gerekir. İşveren, işçilerin çalışmamalarını gerekçe göstererek iş sözleşmelerini feshedemez. Yerlerine işçi alamaz, işleri başkalarına yaptıramaz. Buna göre geç maaş ödemesi nedeniyle işten kaçınma hakkının doğması için şu hallerin mevcudiyeti gerekmektedir:
- İşçinin ücretinin zamanında ödenmemesi
- Ücret ödeme gününden itibaren en az 20 gün geçmiş olması
- İşverenin maaşı ödememekte mücbir bir nedeninin bulunmaması
Düzensiz Maaş Ödemesi Fesih Nedeni Midir?
İşçinin maaşının geç veya düzensiz ödenmesi haklı nedenle fesih sebebidir. Bu hakkın kullanılması için 20 günlük sürenin geçmesi gerekmez. İşten kaçınma hakkında olduğunun aksine işverenin maaşı ödememekte mücbir bir sebebinin olup olmadığı önemli değildir. Zira işçinin, maaşının ödenmemesi haline katlanmasını beklemek hakkaniyete uygun düşmeyecektir. Nitekim Yargıtay kararları da bu doğrultudadır.
Maaş Geç Yatarsa Tazminat Alınır Mı?
Yukarıda da belirttiğimiz gibi maaşın geç ödenmesi haklı nedenle fesih sebebidir. Dolayısıyla maaşının geç veya düzensiz ödenmesi nedeniyle iş sözleşmesini haklı nedenle fesheden işçinin kıdem tazminatını ve varsa diğer alacaklarını talep etme hakkı vardır.
İşçi Maaş Kaç Gün Gecikirse Tazminat Alabilir?
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, 07.11.2017 tarihli 2017/17656 sayılı kararında işçinin ücretinin sadece 1-2 gün gecikmeli olarak yatmasını dahi haklı nedenle fesih kabul etmiştir. Yüksek Mahkeme, kararında özetle şu hususları belirtmiştir:
- İşçinin emeğinin karşılığı olan ücret, işçinin en önemli hakkı ve işverenin ise en temel borcudur.
- Ücretin ödenmediğinden söz edebilmek için yasayla veya sözleşmeyle belirlenmiş ücret ödeme gününün gelmiş olması gerekir.
- Ücretin kapsamına sadece maaş değil ikramiye, prim, fazla mesai, hafta ve genel tatil gibi alacaklar da dahildir.
- Düzensiz maaş ödemesi tazminat hakkı ve fesih hakkını doğurur. İşçinin bu alacaklarını dava ya da icra takibi gibi yasal yollardan talep etmesi mümkündür.
Ücret, tarafların anlaştıkları ücret ödeme gününden itibaren 1-2 gün gecikmeli olarak yatmış ise ücretlerin geç ödenmesi nedeniyle iş akdinin işçi tarafından haklı nedenle feshedilmesi mümkündür.
Maaşın Parça Parça Ödenmesi
İşveren, işçinin maaşını taksitler halinde ödememelidir. Yargıtay 22. Hukuk Dairesi, 30.04.2014 tarihli 2014/10720 sayılı kararında maaşların taksitler halinde ödenmesini haklı nedenle fesih sebebi saymıştır. Kararda özetle şu hususlar yer almaktadır:
- İşverenin, işçinin ücretini taksitler halinde ödemesi ücretleri geç ve düzensiz olarak ödemesi demektir.
- Ücretlerin düzensiz ödenmesi ise işçi lehine haklı sebeple fesih şartlarını oluşturmaktadır.
- Bu halde işçi lehine kıdem tazminatına hükmedilmesi gerekmektedir.
Av. Emre ACUN
UYARI: Bu sitedeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Emre ACUN‘ a aittir ve izinsiz olarak kopyalanamaz veya yayınlanamaz. Ancak okuyucularımızın, makale ve diğer içeriklerimizi dilekçelerinde kullanmaları serbesttir.
